شرکت حفاری استوان کیش یکی از شرکتهای حفاری بخش خصوصی ایران است که در کنار شرکتهای همکار خود در گروه بالادستی شرکت گسترش انرژی پاسارگاد، بخش مهمی از زنجیره تامین انرژی را تشکیل میدهند. در حال حاضر دستگاه حفاری پاسارگاد 100 با راهبری این شرکت در میدان سیری از میادین تحت مدیریت شرکت نفت فلات قاره ایران مشغول حفاری است. طی سه سال اخیر صنعت حفاری ایران فشارهای زیادی را متحمل شده است و همچنان با کاهش تعداد پروژها و درآمد مواجه است. با وجود این چالشها و تایید آن از سوی مدیرعامل شرکت حفاری استوان کیش، این شرکت با امیدواری به پویایی بلندمدت جذاب و پایدار بازار ایران با پشتوانه اجتنابناپذیر عرضه و تقاضا، همچنان به توسعه فعالیتهایش نهتنها در بخش دریا بلکه در بخش خشکی نیز میپردازد. حفاری استوان کیش در شرایط بازار فعلی برای تسهیل عملیات و برای حفظ رقابت در بازار، از مزیت استراتژی انعطافپذیر خود استفاده کرده است. برای درک بهتر چالشهای صنعت حفاری در شرایط فعلی و راهکارهای این شرکت برای عبور از آن، با مهندس مرتضی پاکروان، مدیرعامل شرکت حفاری استوان کیش و از مدیران با سابقه صنعت حفاری به گفتوگو نشستهایم که در پی میخوانید:
- در ابتدای مصاحبه اجازه دهید خیلی صریح بپرسم که شما با مشکلات مالی و کمبود نقدینگی که پیمانکاران حفاری با آن روبرو هستند، چه میکنید؟
در میان این همه سختی، شما هم با سوال سختی شروع کردید. بله تایید میکنم که این مساله برای بسیاری از شرکتهای حوزه بالادستی پیش آمده است که با کاهش اجاره دستگاههای حفاری، هزینههای نگهداری بالا، کاهش تعداد قراردادها و در نتیجه کاهش درآمد مواجه هستند. در این شرایط شرکتها در برابر چالش حفظ نیروی انسانی مجرب و متخصص دچار فشار مضاعف میشوند. البته بسیاری از شرکتها از جمله استوان کیش به میزان قابل توجهی از کارفرمایان خود طلب دارند که در صورت اطمینان از زمان و نحوه پرداخت آنها، امکان مدیریت این چالشها وجود دارد. اما متاسفانه هیچ برنامه مشخصی در این زمینه و برای پرداخت مطالبات پیمانکاران در نزد شرکت ملی نفت وجود ندارد و عدم پرداختها یا بینظمی در پرداختها شرکتها را با وضعیت دشواری روبرو کرده است. البته در چنین شرایطی ما نیز برای تطابق و بقاء در شرایط سخت با تمهیدات لازم برای مدیریت هزینهها، بر روی بهینهسازی حفاری، بهبود فرایندها و توجه به بازارهای جدید متمرکز شدهایم.
- واقعیت این است که در حال حاضر بازار حفاری ایران با رکود مواجه است و پروژههای جدیدی در حوزه حفاری وجود ندارد. در چنین شرایطی که تقاضا برای خدمات شرکتهایی مانند شما پایین است، شما با تکیه بر چه مزیتی همچنان در این بازار حضور دارید؟
مزیت اصلی ما ارائه خدمات باکیفیت است. رعایت کیفیت در کلیه فرایندهای کاری به ما این اجازه را میدهد که با جلب رضایت کارفرما، به استفاده از فرصتهای اندک بازار حفاری در دریا دسترسی داشته باشیم. علاوه بر آن، ما قصد داریم که متناسب با استراتژی گروه گسترش انرژی پاسارگاد، در حالی که موقعیتهای پیشروی بازار حفاری در دریا را حفظ میکنیم، فعالیتهای خود را برای استفاده از فرصتها در بازار حفاری خشکی نیز ادامه دهیم.
یکی از نقاط قوت اصلی ما، کیفیت تجهیزات ما و سرمایه گذاری ما در برنامهریزی پیشگیرانه برای تعمیرات و نگهداری این تجهیزات است به نحوی که همواره از نظر سختافزاری امکان حفاری بهینه برای ما فراهم است. این موضوع تضمین میکند که ما یکی از دستگاههای حفاری با فنآوری پیشرفته را در ناوگان خود داشته باشیم. در حالی که بیشتر دستگاههای فعال در بازار ایران قدیمی و حتی برخی فرسوده هستند، دستگاه حفاری پاسارگاد 100 تازه ساخت است و در مقایسه با بیشتر دستگاههای حفاری بازار ایران نو محسوب میشود.
تمرکز بینظیر ما بر ایمنی یکی از عوامل کلیدی تمایز استوان کیش از رقبای ماست و سرمایه گذاری ما در این زمینه و نتایج حاصل از آن از طریق کارفرماهای ما مورد تایید قرار گرفته است. شاخص زمانهای از دست رفته یکی از شاخصهای اصلی ارزیابی عملکرد دستگاه و تیم حفاری است که در این زمینه شرکت ما رکوردهای خوبی را از خود به جا گذاشته است.
موضوع دیگری که میبایست به آن اشاره کنم این است که ما با وجود مشکلات مالی که دامنگیر همه فعالان صنعت بالادست کشور هست، برنامههای آموزشی و حفظ استاندارهای خود را متوقف نکردیم و اتفاقا از همه فرصتهای موجود برای اعزام نیروهای فنی خود به دورههای آموزشی استفاده می کنیم. نیروی انسانی آموزشدیده ما و برخورداری از استانداردهای IMS و ISM از مزیتهای اصلی شرکت ماست. همچنین ما همواره بر بهینه کردن فرایندهای کاری تمرکز داریم و از این رهگذر به کنترل هزینهها و توزیع بهتر منابع مالی در سازمان میپردازیم.
- جالب است که در چنین شرایطی که صنعت واقعا با مشکلات شدید مالی مواجه است، شما از گسترش بازار خود سخن میگویید. چگونه میتوان در این وضعیت به تعهدات مختلف در برابر کارکنان و سهامداران پایبند بود؟
تعهد ما به کارفرما، سهامداران، کارکنان، محیط زیست و جامعه، نه در حد شعار که در عرصه عمل خود را نشان داده است. نگرش، توانمندی و مهارت نیروی انسانی ما، اجرای استراتژی سازمان را حمایت میکند و فرهنگ تعالی را در سراسر سازمان ارتقا میبخشد. حتی در وضعیت چالشبرانگیز فعلی بازار، ما همچنان به حفظ و بهبود رفاه کارکنان فکر میکنیم تا همچنان بتوانیم بهترین نیروها را از حیث تعهد ، وفاداری ، و همیت سازمانی همراه با تخصص جذب و حفظ کنیم.
از نظر ما شرایط امروز بازار صنعت حفاری آزمونی برای پایداری و چابکی ماست. با این حال، ما ثابت کردهایم که استراتژی درستی در گروه گسترش انرژی پاسارگاد وجود دارد و این تفکر استراتژیک در کنار یک ناوگان قوی و انعطاف پذیر، بهرهمندی از فرصتهای جدید بازار را برای ما فراهم خواهد کرد.
- ظرفیتهای بازار هم برای پایداری حضور شرکتهایی مانند شرکت شما مهم است. از این منظر بازار حفاری ایران را چگونه میبینید؟
با وجود چالشهای بسیاری که در حال حاضر صنعت نفت در عرصه جهانی با آن روبرو هست، معتقدم بازار صنعت حفاری در ایران از جذابیتی پایدار برخوردار است و اتفاقا منطقه خاورمیانه تنها منطقهای است که در زمان افت سرمایهگذاریها همچنان مورد توجه شرکتهای بینالمللی بوده است. مساله اساسی در حال حاضر تامین سرمایه است. شرکت ملی نفت توان توسعه میادین نفت و گاز با تامین سرمایه از منابع داخلی را ندارد و به همین دلیل صنعت نفت به شدت نیازمند جذب سرمایهگذاران خارجی است. بر اساس برنامه ششم توسعه صنعت نفت ایران، میبایست برای افزایش تولید و نگهداشت تولید، حدود 130 میلیارد دلار سرمایهگذاری صورت گیرد که از این میزان 60 تا 65 درصد آن در صنعت بالادستی و حفاری صرف خواهد شد. البته بخش عمده این سرمایه باید از منابع خارجی تامین شود. در این زمینه، ورود شرکت توتال به توسعه میادین نفتی ایران راه را برای ورود سایر شرکتها باز کرده است و امیدواری برای حضور دیگر شرکتها و سرمایه گذار ها وجود دارد.
در مجموع همانطور که عرض کردم علیرغم اینکه صنعت حفاری طی دو سال اخیر به دلیل قیمتهای پایین نفت در سراسر دنیا دچار رکود شده بود، اما روندهای صنعت، نشان از تحرک این بخش از صنعت نفت در حال حاضر و در نیمه اول سال 2018 دارد. اگر به این وضعیت شرایط خاص صنعت نفت ایران را که هزینههای تولید در آن نسبتاً پایین است، اضافه کنیم، به نظر میرسد با بهبود شرایط سرمایهگذاری و فراهم آوردن امنیت سرمایهگذاری در کشور، شاهد رونق در این بخش از صنعت خواهیم بود. به دلیل مزایای جغرافیایی، هزینهای و استراتژیک، بازار ایران برای شرکتهای بین المللی قابل چشمپوشی نیست و چنانچه نگاه غیر سیاسی بر این حوزه حاکم باشد بدون شک این حوزه با رشد سریع روبرو میشود، بنابراین به شرط رفع موانع سیاسی، و با فرض رفتار حرفه ای شرکتهای بین المللی صنعت حفاری ایران با اتکا به تجارب و توانمندیهای ارزشمند داخلی و با همکاری و مشارکت با شرکتهای بینالمللی آماده یک جهش است.
بر همین اساس هم همانطور که قبلا اشاره کردم ما در شرکت استوان کیش قصد داریم با بهینهسازی عملیات و انعطافپذیری استراتژی خود، بازار کسب و کار خود را در دریا و خشکی گسترش دهیم و رقابت را حفظ کنیم. ما در شرکت استوان کیش با آمادهسازی زیرساختهای لازم، آماده همکاری با شرکتهای بینالمللی برای حضور در مناقصات توسعه میادین و اجرای پروژههای حفاری در خشکی و دریا بصورت EPDS هستیم. ما خود را با استانداردهای بینالمللی تطبیق دادهایم و ساختار لازم را برای همکاری با شرکتهای بینالمللی در مجموعه گسترش انرژی پاسارگاد فراهم آوردهایم و آن را توسعه داده تقویت میکنیم.
- در صورتی که شرکتهای بینالمللی برای توسعه میادین نفت و گاز وارد قرارداد با شرکت ملی نفت شوند، در این صورت آیا شما برای چنین فضایی آمادگی دارید؟
شرکت حفاری استوان کیش یکی از زیرمجموعههای گروه گسترش انرژی پاسارگاد است که یک هلدینگ با توانمندی بالای مدیریتی از حیث حرفه ای و مالی در حوزه انرژی است. این شرکت در حوزه بالادستی پنج شرکت زیرمجموعه دارد که در کنار یکدیگر زنجیرهای از خدمات صنعت بالادستی را از مهندسی حفاری، اجرای عملیات حفاری، ارائه خدمات حفاری و تامین کالا ارئه میدهند. بهطور مشخص در این گروه یک شرکت اکتشاف و تولید (E&P) ایجاد شده است که متناسب با فضای جدید قراردادهای نفتی ایران میتواند وارد همکاری با شرکتهای بینالمللی شود.
با توجه به اینکه گروه گسترش انرژی پاسارگاد بهعنوان یکی از شرکتهای تاییدشده وزارت نفت ایران برای فعالیت در قالب شرکتهای E&P است و از طرف دیگر توان اجرایی و پشتیبانی مطلوب ، خوشنامی و سابقه خوب عملیاتی را در کارنامه خود دارد، این گروه یکی از بازیگران اصلی صنعت بالادست ایران محسوب میشود.
شرکت حفاری استوان کیش هم با سابقه خوب خود در پروژه حفاری 11 حلقه چاه در فاز 21 میدان گازی پارس جنوبی و اخیرا پهلوگیری موفق و منحصر به فرد و انجام عملیات در سکوی ایلام شرکت نفت فلات قاره، تجربیات خوبی را در اجرای عملیات حفاری در شرایط متفاوت کسب کرده است و میتواند در کنار سایر شرکتهای گروه، بسته عملیاتی خوبی را در اختیار مشتریان خود قرار دهد.